Πόλη της Χίου

Η Πόλη της Χίου, χτισμένη σε πεδιάδα στη θέση της αρχαίας πόλης στην ανατολική πλευρά του νησιού, αποτελεί το διοικητικό, πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο. Με περίπου 30 χιλιάδες μόνιμους κατοίκους, συγκεντρώνει το μεγαλύτερο κομμάτι της εμπορικής και επιχειρηματικής κίνησης, αλλά και ένα σημαντικό μέρος της πολιτιστικής δραστηριότητας και ψυχαγωγίας. Η πόλη είναι χτισμένη αμφιθεατρικά γύρω από το κεντρικό λιμάνι. Η προκυμαία προσφέρεται για χαλάρωση και βόλτα και αν το θελήσει ο επισκέπτης μπορεί να τον κρατήσει μέχρι το πρωί. Στην καρδιά της πόλης συναντάμε τα σοκάκια του Κάστρου, Μουσεία που μας ταξιδεύουν στο παρελθόν, την λαμπρή βιβλιοθήκη του Κοραή, την Μητρόπολη, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, την πλατεία Βουνακίου με τον Δημοτικό Κήπο, την Απλωταριά καθώς και κτίσματα με μεγάλη αρχιτεκτονική αξία. Λίγο βορειότερα συναντάμε τα Μυλαράκια στα Ταμπάκικα και τον παραλιακό οικισμό του Βροντάδου ενώ στα νότια η πόλη συνορεύει με τα επιβλητικά αρχοντικά της περιοχής του Κάμπου. Με εύκολη πρόσβαση και σε μικρή απόσταση βρίσκεται και το αεροδρόμιο.

Κάστρο
Το Κάστρο της Χίου, γνωστό και ως Φρούριο, κατέχει ξεχωριστή θέση μέσα στην πόλη. Τα τείχη του διατηρούνται σε αρκετό μήκος και πολλά κτίσματα στο εσωτερικό του κρατάνε καλά φυλαγμένο το χρώμα μιας άλλης εποχής. Μέσα στο Κάστρο υπάρχουν αξιόλογα μνημεία όπως ο Ναός του Αγίου Γεωργίου, η Κρύα Βρύση, ο Κουλάς, τα Οθωμανικά Λουτρά καθώς και το Μουσείο Ιουστινιάνι. Ενσωματώνει δε αρχιτεκτονικά στοιχεία από όλες τις περιόδους της Χιακής Ιστορίας. Η είσοδος στην παλιά πόλη γίνεται από την κεντρική πύλη του κάστρου την Porta Maggiore, κατασκευασμένη το 1694 από τους Ενετούς. Παρότι έχει υποστεί αρκετές φθορές, το κάστρο διατηρείται σε καλή κατάσταση και αποτελεί ένα από τα λίγα κατοικήσιμα κάστρα στον Ελλαδικό χώρο. Στην μικρή πλατεία του Φρουρίου λειτουργούν καφετέριες και ταβερνάκια και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες πραγματοποιούνται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Απλωταριά
Ένα σημαντικό σημείο αναφοράς της πόλης είναι το κέντρο της Χιώτικης αγοράς, η Απλωταριά. Απέχει ελάχιστα από την προκυμαία και τα στενά πλακόστρωτα σοκάκια της φιλοξενούν πολυάριθμα μαγαζιά και καταστήματα. Η Απλωταριά διατηρεί σε μερικό βαθμό την παλιά αρχιτεκτονική της και πήρε την ονομασία της από τους έμπορους που άπλωναν εκεί τα προϊόντα τους. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται ο Μητροπολιτικός Ναός, χτισμένος στο τέλος του 19ου αιώνα και αφιερωμένος στους Αγίους Μηνά, Βίκτωρα και Βικέντιο. Πολύ κοντά συναντάμε την φημισμένη βιβλιοθήκη του Κοραή και το παλιό Γυμνάσιο Αρρένων που ιδρύθηκε το 1792.

Πλατεία Βουνακίου
Στην πλατεία Βουνακίου, στο κέντρο της πόλης, οι Χιώτες εξακολουθούν να πίνουν τον καφέ τους κάτω από τα πλατάνια και να γεύονται τη μαστίχα, τους λουκουμάδες και τα παραδοσιακά χιώτικα γλυκά. Περιμετρικά της πλατείας βρίσκονται σημαντικά διοικητικά κτίρια, το Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο, το Βυζαντινό Μουσείο και η Δημοτική Πινακοθήκη. Στην πλατεία επίσης υπάρχει μία παλαιά οθωμανική κρήνη, η μαρμαρένια βρύση του Μαλέα πασά και το Μνημείο των ηρώων της απελευθέρωσης της Χίου το 1912. Την πλατεία πλαισιώνουν παραδοσιακά καφενεία και ψητοπωλεία.

Δημοτικός Κήπος
Πλησίον της πλατείας Βουνακίου βρίσκεται ο καταπράσινος Δημοτικός Κήπος, γεμάτος φοίνικες, πεύκα και ευκαλύπτους. Στην είσοδο του διακρίνονται δύο μαρμάρινοι γρύπες, μυθολογικά ζώα με κεφάλι αετού και σώμα λιονταριού, που φέρουν το οικόσημο σημαντικής οικογένειας του Κάμπου. Στο κέντρο βρίσκεται το μπρούτζινο άγαλμα του πυρπολητή Κωνσταντίνου Κανάρη και ανδριάντες και προτομές τιμούν εξέχουσες προσωπικότητες του νησιού. Στον Κήπο λειτουργεί παιδική χαρά, καφετέρια, ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες φιλοξενείται η Γιορτή του Αγροτουρισμού και λειτουργεί θερινός κινηματογράφος.

Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο
Αποτελεί την πολιτιστική καρδιά του νησιού. Το «Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο» είναι ένα κτίριο πολλαπλών χρήσεων που αποτελείται από αίθουσες Θεάτρου, Συνεδρίων, Συμβουλίων και Εκθέσεων. Το Κέντρο στηρίζει καλλιτεχνικές και επιστημονικές τάσεις και στους χώρους του λειτουργούν εργαστήρια όπου παραδίδονται μαθήματα μουσικής, θεάτρου, φωτογραφίας, ζωγραφικής, ψηφιδωτού, παραδοσιακών χορών κτλ. Το «Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο» ιδρύθηκε το 1980 χάρη στην προσφορά του ζεύγους Μιχαήλ και Σταματία Ξυλά.

Δημοτική Πινακοθήκη
Η Δημοτική Πινακοθήκη της Χίου φιλοξενεί μόνιμη έκθεση επώνυμων καλλιτεχνών και στεγάζεται στο θαυμάσιο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα των παλαιών Δημοτικών Λουτρών. Στη Δημοτική πινακοθήκη φιλοξενούνται εκθέσεις όπως ζωγραφικής, γλυπτικής και φωτογραφίας.

Βιβλιοθήκη Κοραή
Η Χίος έχει μακρά παράδοση στα γράμματα και στις τέχνες. Η Κεντρική Ιστορική Βιβλιοθήκη Χίου «Κοραής» είναι μία των παλαιότερων και μεγαλύτερων της Ελλάδας. Στο πέρασμα του χρόνου η Βιβλιοθήκη έχει συγκεντρώσει ανεκτίμητες συλλογές βιβλίων, χειρογράφων, περιοδικών, εφημερίδων, πινάκων, νομισμάτων, κειμηλίων και χαρτών που δώρισαν μεγάλοι πνευματικοί άνθρωποι.

Μουσεία
Τα μουσεία μας εισάγουν στη μακραίωνη λαμπρή ιστορία του τόπου. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο εκτίθενται εντυπωσιακά ευρήματα, όστρακα, αγγεία, γλυπτά και κοσμήματα. Σώζονται εξαιρετικά δείγματα τέχνης, κεραμικής και καθημερινού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι και την ρωμαϊκή περίοδο. Στο παλιό τζαμί στεγάζεται το Βυζαντινό μουσείο με ενδιαφέροντα εκθέματα από την Βυζαντινή, τη Γενοβέζικη και την Οθωμανική περίοδο. Στο κάστρο βρίσκεται το μουσείο Ιουστινιάνι με ψηφιδωτά, εικόνες και ξυλόγλυπτα. Στο Ναυτικό μουσείο μπορεί να θαυμάσει κανείς την λαμπρή πορεία της Χιώτικης Ναυτιλίας. Στο Νεοκλασικό κτίριο της Βιβλιοθήκης Κοραή συστεγάζεται το εθνολογικό και λαογραφικό μουσείο Αργέντη με μία εξαιρετική συλλογή.

Μυλαράκια
Πέτρινοι ανεμόμυλοι δίπλα στη θάλασσα άλεθαν δέρμα και γύψο εξυπηρετώντας τα εργοστάσια βυρσοδεψίας στην περιοχή Ταμπάκικα. Σήμερα οι τέσσερις αναπαλαιωμένοι μύλοι αποτελούν μία από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες του νησιού.